Tại Việt Nam, có các quy định để phòng chống mất tập trung khi tham gia giao thông như cấm sử dụng điện thoại khi điều khiển phương tiện. Tuy nhiên tình trạng lái xe xao nhãng vẫn còn khá phổ biến và ngày càng trở thành một vấn đề lớn tại Việt Nam.
Bạn có thể dễ dàng bắt gặp cảnh tượng người điều khiển phương tiện sử dụng điện thoại để gọi điện hay nhắn tin trong khi tham gia giao thông, dù đây là hành vi vi phạm luật. Tuy nhiên đây không còn là yếu tố gây xao nhãng duy nhất nữa, mà gần như 100% tài xế đều phải đối mặt hàng ngày với những mối phân tâm khác mà không hề nhận ra. Nguyên nhân chính của vấn đề này là sự thiếu hiểu biết về việc xao nhãng khi lái xe và cách phòng tránh.
Các hình thức xao nhãng
1. Xao nhãng tâm lý
Đây có thể là bất kỳ hành động nào khiến tài xế mất tập trung vào đường đi, từ nói chuyện với hành khách cho đến đắm chìm vào bài hát yêu thích phát trên radio.
2. Xao nhãng thị giác
Điều này xảy ra khi các tài xế để ý bất cứ thứ gì khác ngoài con đường trước mặt như nhìn vào điện thoại, kiểm tra tình hình con cái trên xe hay để ý một sự việc đang diễn ra trên đường khi lái xe ngang qua.
3. Xao nhãng do thao tác tay
Điều này xảy ra khi tài xế phải bỏ một tay hoặc thậm chí là cả hai tay ra khỏi vô-lăng để làm một việc khác như trang điểm, điều chỉnh GPS hoặc với tay lấy đồ vật khác.
Nhắc tới vấn đề xao nhãng khi lái xe, việc nhắn tin đáng lưu tâm nhất vì đây là sự kết hợp của cả ba loại xao nhãng, khiến hành động này trở nên đặc biệt nguy hiểm. Việc nhắn tin trong khi lái xe có thể khiến khả năng gặp tai nạn tăng lên gấp đôi.
Tuy vậy, ngay cả khi luôn cảnh giác và không bao giờ sử dụng điện thoại khi đang lái xe, bạn vẫn có thể bị mất tập trung. Có những hành động mà mọi người vẫn thường làm trong khi lái xe hàng ngày mà không nhận ra đó là sự xao nhãng.
1. Suy nghĩ miên man
Những suy nghĩ miên man thực sự là hình thức gây xao nhãng phổ biến nhất và cũng là một trong những hình thức nguy hiểm nhất. Ở Mỹ, một nghiên cứu cho thấy trong tất cả vụ va chạm với nguyên nhân xao nhãng khi lái xe, có tới 62% là bởi những tài xế mải suy nghĩ đến các việc khác - nhiều hơn gấp 5 lần so với những vụ tai nạn do nói chuyện hoặc nhắn tin trên điện thoại.
2. Ăn uống
Khi ăn hoặc uống trong khi lái xe, bạn chịu ảnh hưởng cùng lúc của tất cả loại xao nhãng khác nhau trong một hoạt động và tăng khả năng gặp tai nạn lên đến 80%. Thêm vào đó là nguy cơ đổ đồ uống nóng lên người.
3. Trạng thái tức giận hoặc buồn bã
Việc cầm lái trong trạng thái cảm xúc đang bị kích động có thể làm tăng khả năng gặp tai nạn lên gấp 10 lần. Ở những quốc gia như Việt Nam, hệ thống giao thông phức tạp cùng thời tiết nóng ẩm dễ dàng khiến cho cảm xúc của con người bùng phát đột ngột trong nhiều trường hợp.
Ngăn chặn sự xao nhãng khi lái xe thông qua đào tạo
Theo các chuyên gia của Ford, xao nhãng khi lái xe có thể được phòng chống bằng tăng cường nhận thức và đào tạo. Chương trình “Hướng dẫn lái xe an toàn và thân thiện với môi trường” được tổ chức hàng năm với hy vọng thay đổi hành vi của các tài xế và ngăn chặn sự xao nhãng khi lái xe ngay từ những bước đầu tiên.
